برای بسیاری از ما، خرید خودرو دومین سرمایه‌گذاری بزرگ زندگی‌مان (اولی معمولا خرید خانه است) به شمار می‌رود. به همین دلیل است که سعی می‌کنیم سال‌ها آن را نگه داریم. اما گاهی اوقات عادت‌های بد و رفتارهای نادرستی که خواسته یا ناخواسته در قبال خودرو انجام می‌دهیم، بدترین دشمن آن است و سبب کوتاه شدن عمر آن میشود. در این مطلب به ۱۵ عادت و رفتار اشتباه هم در هنگام رانندگی و هم در تعمیر و نگهداری خودرو می‌پردازیم.
۱. قبل از گرم شدن خودرو شروع به رانندگی می‌کنید
بسیاری از افراد به محض روشن کردن خودرو که تا قبل از آن خاموش و سرد بوده است، بلافاصله گاز می‌دهند و حرکت می‌کنند. اگر تا حالا فکر می‌کردید که با گاز دادن موتور خودرو سریع‌تر گرم میشود، در اشتباه هستید. اجازه دهید خودرو یکی دو دقیقه در جا کار کند و به اصطلاح گرم شود.
با این کار روغن در بین موتور و اجزای آن جریان می‌یابد و دمای آن بالا می‌رود. گاز دادن به‌هیچ‌عنوان این روند را تسریع نمی‌کند. گاز دادن در ماشین سرد باعث تغییر دمای ناگهانی میشود و فشار زیادی را به اجزا و اتصالات موتور وارد می‌کند. فقط یکی دو دقیقه گرم کردن خودرو قبل از حرکت، حداقل چند سال به عمر آن می‌افزاید.
۲. ناگهان دنده عقب را به دنده یک تعویض می‌کنید
بسیاری از افراد پس از دنده‌عقب بردن ماشین، قبل از آنکه خودرو کاملا توقف کند، ناگهان دنده را روی یک می‌برند و حرکت می‌کنند (در ماشین‌های دنده اتومات بلافاصله حالت R را به D تغییر می‌دهند). این موضوع شاید در همان لحظه مشکلی ایجاد نکند، اما با گذشت زمان تغییر دادن ناگهانی دنده عقب به دنده یک، میتواند به پیشرانه اتومبیل که وظیفه انتقال نیرو بین اجزای مختلف خودرو را دارد آسیب برساند. همیشه سعی کنید پس از عقب رفتن ابتدا کاملا توقف کنید و سپس دنده عوض کنید. این کار یک ثانیه بیشتر زمان نمی‌برد، اما از آسیب به موتور، گیربکس یا محورها جلوگیری به عمل می‌آورد.
۳. دست‌تان مداوم روی دنده است
بسیاری از افراد تصور می‌کنند اگر یک دستشان را روی دنده بگذارند و با یک دست فرمان را بگیرند، راننده حرفه‌ای‌تری به نظر می‌رسند. اما این نادرست است. اگر دست‌تان مداوم روی دنده باشد، نیرویی را به بوش‌های گیربکس و سایر اجزای آن انتقال می‌دهید که باعث سایش زودرس آن میشود. بهتر است هر دو دست را روی فرمان قرار دهید. در این صورت علاوه بر طولانی‌تر کردن عمر گیربکس، می‌توانید در زمانی که باید عکس‌العمل سریع نشان دهید به راحتی خودرو را کنترل کنید.
۴. از روغن موتور نامناسب و ارزان استفاده می‌کنید
اگر برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها از روغن موتور ارزان با گرید و کیفیت پایین استفاده می‌کنید، باید بدانید که در واقع فقط خرج‌تان را دو برابر می‌کنید. چون اگر روغن موتور مناسب نباشد، با گذشت زمان به اجزای موتور خودرو آسیب وارد می‌کند. در دفترچه راهنمای اتومبیل‌تان نوع روغن موتور با ویسکوزیته (گرانروی) مناسب ذکر شده است. بهتر است از روغن موتورهای با کیفیت بالا استفاده کنید تا به خوبی در اجزای موتور جاری شود. همچنین اگر روغن را به موقع تعویض نکنید و پشت‌گوش بیندازید تا علائم هشداردهنده آن را ببینید، پس از مدتی ساییدگی اجزای موتور و خراب شدن آن حتمی است.
۵. به ترمز دستی اهمیت نمی‌دهید
بسیاری از افراد تصور می‌کنند ترمز دستی را فقط در مواقعی که اتومبیل روی سطح شیب‌دار قرار دارد باید کشید. این تصور نادرست است. حتی اگر روی سطح کاملا صاف پارک کرده‌اید، باز هم دلیلی ندارد که ترمز دستی را نکشید. در هنگام پارک کردن، تمام وزن خودرو روی یک پین فلزی کوچک در سیستم گیربکس خودرو قرار می‌گیرد که به اندازه یک انگشت است. به همین دلیل ممکن است به راحتی بشکند. استفاده از ترمز دستی، وزن خودرو را به‌شکل متعادل روی تمام اجزای گیربکس توزیع می‌کند و به این ترتیب عمر اجزای ظریف آن طولانی‌تر میشود.
۶. پدال گاز را تا انتها فشار می‌دهید
اگر از آن دست افرادی هستید که عاشق رانندگی پرهیجان هستید و هر از گاهی وسوسه می‌شوید در ابتدای حرکت‌تان پدال گاز را تا ته فشار دهید و تیک‌آف بزنید، باید بدانید با این نوع رانندگی مدام باید در تعمیرگاه‌ها باشید. فشار دادن پدال گاز تا ته سرعت‌تان را به یک‌باره افزایش می‌دهد و بعد برای کاهش سرعت مجبور می‌شوید محکم پدال ترمز را فشار دهید. این هر دو باعث می‌شوند اتومبیل شما با مشکل روبه‌رو شود. گرفتن شتاب سنگین سوخت بیشتری را مصرف می‌کند و به این ترتیب بار سنگینی روی اجزای پیشرانه تحمیل میشود. ترمز کردن با فشار هم ساییده شدن لنت ترمز و روتورها را در پی خواهد داشت.
۷. اجازه می‌دهید باک بنزین تا ته خالی شود
بسیاری از ما ممکن است عادت داشته باشیم که تا باک خودروی‌مان تا ته خالی نشده، اقدام به بنزین زدن نکنیم. یا اینکه باک را در حد کم پر کنیم و با همان سوخت حداقلی به راهمان ادامه دهیم. اگر این کار ادامه‌دار شود، به سیستم سوخت خودرو آسیب وارد می‌کند. در بسیاری از خودروها، پمپ‌های سوخت برای خنک ماندن باید در بنزین شناور باشند. وقتی کمتر از یک‌چهارم باک را پر می‌کنید، این پمپ‌ها بیرون از سوخت می‌مانند و به دلیل گرمای زیاد، عمرشان کوتاه‌تر میشود و مجبور می‌شوید آنها را تعویض کنید.
۸. خودرو را سنگین‌تر از حدمجاز بار می‌زنید
هر خودرو بسته به مدلش میتواند تا وزن خاصی بار را حمل کند. هر چه وزن ماشین بیشتر باشد، فشار زیادی روی بخش‌های موتور، سیستم تعلیق خودرو و ترمز آن وارد میشود و مصرف سوخت آن هم بالاتر می‌رود. بهتر است خودرو را تا حد امکان سبک نگه دارید و فقط موارد ضروری را با آن حمل کنید.
۹. بی‌دلیل کلاچ می‌گیرید
بسیاری از رانندگان که خودروی آنها با سیستم دنده و کلاچ کار می‌کند، معمولا در مواقع غیرضروری مثل زمانی که پشت ترافیک یا چراغ قرمز توقف کرده‌اند، کلاچ را تا ته می‌گیرند. نگه‌داشتن کلاچ در هنگام توقف، باعث میشود سطوح آن روی یکدیگر ساییده شود و موجبات فرسودگی یا خرابی کلاچ را فراهم کند. به این ترتیب یاتاقان، دوشاخ و صفحه کلاچ آسیب می‌بینند. به جای این کار، دنده را خلاص کنید و پایتان را از روی کلاچ بردارید. درست هنگام حرکت، دوباره کلاچ بگیرید و حرکت کنید.
۱۰. در سراشیبی ترمز را تا انتها فشار می‌دهید
معمولا هنگام رانندگی در سراشیبی، خودرو کمی سرعت می‌گیرد. به‌طوری‌که مجبور می‌شوید برای کاهش سرعت ترمز کنید. اما این کار باعث میشود گرما در لنت‌های ترمز و روتورها زیاد شود که این به نوبه خود سبب ساییدگی و خطر افزایش گرما در دیسک و لنت‌ها میشود. به جای این کار، بهتر است دنده را به یک دنده پایین‌تر تغییر دهید. با این کار فشار طبیعی روی پیشرانه کاهش می‌یابد و سرعت‌تان پایین می‌آید. اگر نیاز بود ترمز هم فشار دهید، فقط کافی است به ترمز ضربه بزنید.
۱۱. با سرعت از روی سرعت‌گیرها رد می‌شوید
اشتباهی که بسیاری از رانندگان مرتکب می‌شوند این است که یا در لحظه رسیدن به سرعت‌گیر تازه ترمز می‌گیرند یا اینکه اصلا سرعت‌شان را کم نمی‌کنند و با همان سرعت از روی سرعت‌گیر رد می‌شوند. این کار نه تنها به کمک‌فنر و اجزای آن آسیب می‌رساند و عمر آنها را کم می‌کند، بلکه به شاسی‌های ماشین هم آسیب می‌زند. همیشه با دیدن تابلوی سرعت‌گیر آماده کاهش سرعت باشید.
۱۲. در رادیاتور فقط آب معمولی می‌ریزید
هنگام رانندگی یا گیر کردن در ترافیک در گرمای شدید، اگر در رادیاتور فقط آب ریخته باشید، ممکن است خودرو جوش بیاورد. به جای آن، از ترکیب ۵۰ درصد آب و ۵۰ درصد مایع خنک‌کننده موتور استفاده کنید. با این کار عمر موتور خودرو را افزایش خواهید داد.
۱۳. از شیشه‌پاک‌کن حاوی آمونیاک استفاده می‌کنید
معمولا شیشه‌پاک‌کن معمولی حاوی آمونیاک است و اگر با غشای نازک شیشه‌های اتومبیل برخورد کند، رنگ طبیعی آنها را تغییر می‌دهد. برای پاک کردن شیشه‌ها از شیشه‌پاک‌کن مخصوص شیشه خودرو استفاده کنید. اگر خودرویی را دیدید که شیشه‌هایش رنگ بنفش به خود گرفته است، بدانید مالک آن از شیشه‌پاک‌کن حاوی آمونیاک استفاده کرده است.
۱۴. علائم هشداردهنده را نادیده می‌گیرید
چراغ‌های هشداردهنده برای این در خودرو تعبیه شده‌اند که مشکلاتی را که در خودرو پیش می‌آید به شما اعلام کنند. هر کدام از چراغ‌های هشداردهنده مانند چراغ مربوط به روغن، چراغ مربوط باطری و مخصوصا چراغ «چک» میتواند به شما بگوید که چه مشکلی وجود دارد تا آن را هر چه سریع‌تر برطرف کنید. علاوه بر چراغ‌ها، باید به نشانه‌های غیرطبیعی که می‌توانند نشانه مشکلی در اتومبیل‌تان باشند توجه کنید. هرگونه لرزش یا سروصدای غیرطبیعی و بوی عجیب را جدی بگیرید؛ زیرا توجه نکردن به مشکلات کوچک، میتواند به آسیب‌های شدیدتری منجر شود و عمر خودرو را کوتاه کند.
۱۵. عادت به سرویس کردن خودرو ندارید
هر وسیله‌ای برای اینکه بهترین عملکرد را داشته باشد، نیاز به سرویس و نگهداری دارد. خودرو هم از این امر مستثنی نیست. معمولا بیشتر افراد عادت ندارند تا مشکلی برای خودرو پیش نیامده است آن را نزد تعمیرکار ببرند و سرویس کنند. بهتر است در دوره‌های زمانی مشخص به تعمیرگاه‌های معتبر مراجعه کنید تا با بررسی ماشین، عیب و ایرادهای کوچک آن را برطرف کنند. مخصوصا اگر مسافرتی طولانی می‌روید، حتما این کار را انجام دهید.