آمیختگی سیلندر و بلوک سیلندر به گونهای است که نمیتوان تفاوت چندانی بین این دو بخش از موتور قائل شد. سیلندر که همان استوانه توخالی موجود در بلوک است محفظه رفت و برگشتی پیستون را در موتورهای احتراق داخلی و یا رفت و برگشتی تامین میکند. سیلندر را میتوان هسته مرکزی خودرو دانست چرا که احتراق در آن صورت میگیرد. کارایی سیلندر در موتور را میتوان در این موارد خلاصه کرد:
- فضای برای حرکت پیستون.
- تبدیل انرژی شیمیایی به انرژی حرارتی.
– تبدیل انرژی حرارتی به فشار
– تبدیل فشار به نیرو
- تبدیل نیرو به حرکت پیستون
در واقع حرکت پیستون درون سیلندر، به سمت بالا، تراکم مخلوط سوخت و هوا را بیشتر کردم و آن را آماده انفجار میکند. شمع که بخشی از سیستم جرقهزنی خودرو است نیز جرقه لازم برای احتراق را ایجادمیکند. سیلندر با قرار گرفتن سرسیلندر روی بلوک به شکل استوانهای محفوظ درمیآید. لازم به ذکر است که شمعها گاهی روی سرسیلندر و گاهی مستقیما روی سیلندر قرار میگیرند. برای جلوگیری از تماس و سایش پیستون به دیواره سیلندر، روانکاری از طریق رینگ پیستون و بوش سیلندر درون محفظه انجام میشود. بوش استوانه فلزی و صیقل خورده است که درون سیلندر قرار میگیرد. باید در نظر گرفت که بلوک سیلندر و در نتیجه سیلندر از جنس چدن ریختهگری است و ممکن است سطح صاف مورد نیاز حرکت روان و راحت پیستون را دارا نباشد. به همین منظور از بوش درون سیلندر استفاده میکنند تا سطح صیقلی لازم را در دیوارههای آن ایجاد نمایند.
انواع سیلندر
انواع سیلندر بر اساس نوع بوش تقسیمبندی میشوند. در واقع در انواع سیلندر، روش تامین فضای صیقلی و صاف درون استوانه سیلندر متفاوت است. به این ترتیب که
– سیلندر خشک
سیلندر خشک را سیلندر با بوش جدا نشدنی هم میگویند. در این نوع سیلندر، فضای درون استوانههای طراحی شده در بلوک، تراشکاری و آبکاری میشود. بنابراین هنگام ریختهگری قطر آنها کمتر از حد استاندارد طراحی میشود تا با تراشکاریهای بعدی به قطر آن اضافه نگردد. درون این نوع سیلندر بوش جدا قرار نمیگیرد و رینگ پیستونها مستقیم با دیواره بلوک در تماس هستند.
– سیلندر تر
در این نوع سیلندر از بوش، که ضخامتی در حد ۲ تا ۳ میلیمتر دارد درون استوانههای بلوک سیلندر استفاده میشود. بوش مانع از برخورد پیستون و رینگ پیستون با دیواره سیلندر میشود و سطح صاف مورد نیاز برای حرکت پیستون را تامین میکند. در این نوع سیلندر، هنگام تعمیر جهت خوردگی دیواره سیلندر نیاز به تراشکاری مجدد نیست و تنها بوش تعویض میشود. سیلندر تر را سیلندر با بوش جداشدنی نیز میگویند.
اجزای سیلندر
بسیاری از اجزای سیلندر را میتوان بخشهایی دانست که روی بلوک سیلندر سوار میشوند. برخی از این بخشها تکمیل کننده فضای سیلندر به شکل استوانهای سربسته هستند و برخی دیگر در انجام وظایف سیلندر به آن کمک کرده و اجزای فعال و حرکتی سیلندر محسوب میشوند. برخی از این اجزا و بخشها عبارتند از:
۱. پیستون
از اجزای فعال و متحرک سیلندر است که در داخل سیلندر قرار دارد و با اتصال به شاتون، نیروی حاصل از احتراق را به میللنگ منقل میکند.
۲. بوش
درون سیلندر قرار میگیرد و مانع از ایجاد اصطکاک بالا بین پیستون و دیواره سیلندر میشود.
۳. رینگ پیستون
دور پیستونها قرار میگیرند و فاصله چند میلیمتری بین این قطعه و بوش ایجاد میکنند تا حرکت پیستون درون سیلندر راحتتر باشد. البته پیستون رینگهای متفاوت با وظایف مختلف دارد. وظیفه بالاترین رینگ پیستون عایقبندی فضای پایین پیستون در سیلندر است.
۴. واشر سرسیلندر
قطعهای ساخته شده از مس و فولاد است که بین بلوک سیلندر و سرسیلندر قرار میگیرد و به بلوک پیچ میشود. وظیفه اصلی آن عایقبندی فضای درون سیلندر و ممانعت از نفوذ آب و مایعات خنک کننده به درون آن است. همچنین واشر سرسیلندر مانع از نفوذ گاز و سوخت به بیرون از محفظه احتراق و کاهی تراکم آن میشود.
۵. سرسیلندر
این قطع که مانند بلوک سیلندر از چدن ریختهگری و یا آلومینیوم ساخته میشود روی بلوک پیچ شده و آن را از قسمت بالا محفوظ میکند. در واقع استوانههای توخالی و روباز سیلندر در بلوک توسط سرسیلندر کامل شده و تشکیل اتاقک احتراق میدهند. در خودروهایی با آرایش خورجینی سیلندرها، از دو سرسیلندر استفاده میشود.
جنس بلوک سیلندر
بلوک سیلندر که به صورت یکپارچه ساخته میشود از جنس آلیاژ چدن خاکستری با کرم، نیکل یا آهن است. گاهی نیز بلوک سیلندر را برای کاهش وزن از آلومینیوم میسازند. بلوک معمولا به روش ریختهگری ساخته میشود. این روش به دو صورت زیر پیاده میشود:
– استفاده از قالبهای ماسهای و ریختهگری در آنها و سپس تراشکاری در قسمتهای لازم. در این روش مواد درون قالبها ریخته شده و سپس قسمتهایی که اندازه و فرم آنها اهمیت بیشتری دارند با دقت تراشکاری و فرمدهی میشوند.
– استفاده از قالبهای فلزی و فشردن مواد درون آنها. در این روش مواد درون قالبهای دقیق و کامل شکل داده شده فلزی ریخته میشوند و مواد پس از ریخته شدن درون قالبها، فشرده میشوند تا تمام قسمتها به شکلی که باید درآیند.
از بخشهای حساس نیازمند به تراشکاری در بلوک سیلندر محل یاتاقانهای ثابت میللنگ و میلسوپاپ و مجاری عبور آب و روغن است.
شما میتوانید لیست واشر سرسیلندرهای اتوجونتا شرکت ساپرا تجارت فرداد را از اینجا مشاهده نمائید